Pierwsza komunia święta - wspomnienia

Mamy maj, a więc sezon komunijny w pełni. Jak wyglądała ta uroczystość w dalekiej przeszłości? Wydaje się, oglądając stare zdjęcia, że niewiele różniła się od współczesnych - czy na pewno?.

Posłuchajmy zatem bezpośrednich relacji z pracy pani Magdaleny Chmielik "Obraz życia społeczno-kulturalnego mieszkańców Wilkołaza w świetle dokumentacji fotograficznej Jana Żytka".

Czytaj więcej: Pierwsza komunia święta - wspomnienia

Chałupy Wilkołaza Drugiego

Obecnie nie spotkamy już chałup krytych strzechą, chyba, że wybierzemy się do skansenu (do czego zachęcam, zwłaszcza naszego, lubelskiego). Ale jeszcze wielu z nas je pamięta - ostatnie strzechy przetrwały do lat 80. może 90.

Zniknęły dachy kryte słomą, a często wraz z nimi najstarsze chałupy. Na szczęście zdjęcia wraz z opisami niektórych z nich zachowały się w rejestrze zabytków.

Dziś chcę przypomnieć dwie chałupy z Wilkołaza Drugiego.
Historia pierwszej z nich sięga pierwszej połowy XIX wieku. Została wykreślona z rejestru w 2005 roku (choć pewnie przestała istnieć nieco wcześniej).

Czytaj więcej: Chałupy Wilkołaza Drugiego

Misje święte A.D. 1937

Zwyczajowo raz na dziesięć lat w parafiach odbywają się misje święte. Za każdym razem jest to ważne wydarzenie w życiu lokalnej społeczności. Często są upamiętniane krzyżami misyjnymi stawianymi w pobliżu świątyni, kilka takich krzyży stało przy wilkołaskim kościele. Niestety z po wielu latach były w coraz gorszym stanie i obecnie tych najstarszych nie zobaczymy w obrębie murów. W czasie misji w jubileuszowym roku 2000 każda rodzina otrzymała krzyżyk wykonany z drewna pochodzącego z dawnych krzyży misyjnych. To piękny pomysł zachowania tych historycznych symboli ważnych dla wilkołaziaków wydarzeń.

W czasach międzywojennych misje miały miejsce w 1918, 1923 i 1937 roku. Te ostatnie są bardzo dobrze udokumentowane zarówno opisem jak i fotografiami.

W Wiadomościach Diecezjalnych Lubelskich (R. 19, nr 4 (1937),  s. 153) znajduje się relacja z tych rekolekcji misyjnych. Były prowadzone przez ojców redemptorystów z Zamościa: o. Marcina Nuckowskiego, o. Ryszarda Vettera i o. Józefa Hermana (wszyscy trzej na zdjęciu poniżej przy wejściu na plebanię). 

Czytaj więcej: Misje święte A.D. 1937

Front 1944

W tym roku mija 78 lat od wydarzeń z lipca 1944 roku kiedy wycofująca się armia niemiecka toczyła w Wilkołazie walki z kroczącą na zachód 3 Armią Gwardii z I Frontu Ukraińskiego Armii Radzieckiej. Wojska radzieckie zajęły Kraśnik 27-28 lipca, więc bitwa w Wilkołazie toczyła się tuż przed tymi wydarzeniami.

Czytaj więcej: Front 1944

Dom Morskiego

Czas nieuchronnie zaciera ślady naszej historii, chyba, że świadomie staramy się ją chronić. Z naszego krajobrazu rok po roku znikają dawne drewniane chałupy, stare młyny, domy przez dziesięciolecia stanowiące nieodłączny element wiejskiego krajobrazu i definiujące otaczającą przestrzeń.

Lada moment w nicość obrócą się stare chałupki stojące obok kościoła: dom pani Madejowej (na którego dach kryty strzechą jako dzieciak wjechałem rowerem ;)) i dom państwa Siwków. Taki sam los w połowie lat osiemdziesiątych spotkał budynek, który na pewno pamiętają starsi mieszkańcy Wilkołaza.

Czytaj więcej: Dom Morskiego

Wilkołaz - 1964

Minęło dwadzieścia lat od przejścia frontu w ostatnim roku II Wojny Światowej. Dla części z Was to czasy, do których możecie sięgnąć pamięcią, dla nieco młodszych będzie to spojrzenie z perspektywy czasu i przestrzeni na Wilkołaz rodziców i dziadków. Przyjrzyjmy się jak zmieniła się nasza wieś od czasów wojny i co przetrwało z tych lat, a co nie do naszych czasów.

Przeniesiemy się tam dzięki zdjęciom lotniczym wykonanym 19 kwietnia 1964 roku dostępnych na  stronach Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Same fotografie są bardzo wysokiej jakości i pokazują wiele detali, ale niestety nie obejmują północnej względem Urzędówki części Wilkołaza - niewielki tylko wycinek Poduchownego. 

Czytaj więcej: Wilkołaz - 1964

Piński Apostoł

Rok 1938 był dla polskich katolików szczególny. 17 kwietnia papież Pius XI kanonizował ks. Andrzeja Bobolę - pierwszego od 1767 roku Polaka wyniesionego na ołtarze. W tym roku do ojczyzny wróciły jego relikwie odzyskane w 1923 roku z rąk sowieckich przez Misję Papieską Niesienia Pomocy Głodującej Rosji.

Przygotowania polskiego kościoła do tego wydarzenia, a potem popularyzacja świętego wśród wiernych zdominowały ten rok. Jak pisze Henryka Kramarz w pracy Św. Andrzej Bobola na łamach prasy polskiej w 1938 roku:

Czytaj więcej: Piński Apostoł

Ferie, ferie

Zima nas nie rozpieszcza już od wielu lat, ale kiedyś święta czy ferie bez śniegu były nie do pomyślenia.

Sanki na "górce u Leziaka", łyżwy na zamarzniętej rzeczce czy hokej na lodzie, bez łyżew ale na butach, z kijami z leszczyny i czymkolwiek w roli krążka - można tak było spędzić całe dnie. Tylko mama niekoniecznie zadowolona z przemoczonych ubrań. Myślę, że wielu rodziców marzy o tym, żeby w ten sposób ich dzieci chciały spędzać czas zamiast wlepiać nos w telefon lub komputer.

W galerii, w dziale "Życie codzienne" kilka fotografii Jana Żytka głównie z lat 40., zapraszam do oglądania. 

Wilkołaskie Herody

Coraz rzadziej spotykamy się z piękną tradycją kolędowania. W dawnych czasach dbali o nią dorośli i wymagało to dużego zaangażowania.

Józef Cagara w swojej książce "Wilkołaz w I połowie XX wieku" tak opisuje ten zwyczaj:

Czytaj więcej: Wilkołaskie Herody

Komu bije dzwon

Dźwięk kościelnych dzwonów niezmiennie towarzyszy każdemu pokoleniu wyznaczając rytm dnia, tygodnia, roku, obwieszczając ważne wydarzenia nie tylko dla Kościoła ale i każdego z nas. Mam nadzieję, że o historii wilkołaskich dzwonów powstanie kiedyś osobny artykuł, tym razem jednak parę słów o dzwonnicach.

Na pewno starsi mieszkańcy pamiętają, że w miejscu obecnego wejścia w obręb murów kościelnych od strony parkingu znajdowała się drewniana dzwonnica. Jeszcze jako dzieci z błoni lubiliśmy się bawić wśród wielkiej drewnianej konstrukcji lub patrzeć jak dorośli mężczyźni byli podrywani w powietrze pasami do rozbujania dzwonów.

Czytaj więcej: Komu bije dzwon